too much pressure

1980

Een zuivere cirkelvorm 18 keer gedrukt op gekreukeld papier
Beeld en afbeelding zijn niet gelijk
Afmeting 1.84 m  x  3.80 m

Oplage 5

Collecties
Rijksdienst Beeldende Kunst, Den Haag
PTT Dienst Esthetische Vormgeving, Den Haag
Stedelijk Museum Gouda
Fries Museum, Leeuwarden | gift R. Brattinga
Maria van Elk

kaart
uitgave in eigen beheer


Foto: John Stoel

2. 141
2. 16 

2. 2

2. 22

Het beeld is een feit.
Het feit moet om een beeld te zijn iets met het afgebeelde gemeen hebben.
Het beeld heeft met het afgebeelde de logische vorm van de afbeelding gemeen.
Het beeld stelt voor, wat het voorstelt, door de vorm van de afbeelding en onverschillig of het waar, danwel onwaar is.
Ludwig Wittgenstein - Tractatus logico-philosophicus

De stellingen van Wittgenstein zijn geen aanleidingen geweest tot het maken van deze litho in 18 delen. Zij benadrukken echter wel in taal de idee die ten grond­slag ligt aan dit werk: de overeenkomst en het verschil tussen beeld en afbeelding. Bij de lithotechniek werd ik opnieuw met de problematiek beeld/afbeelding geconfronteerd. Een bijna morele kwestie omdat de traditie van het afbeelden van de werkelijkheid of het beeld - in dit geval de cirkel op de lithosteen - niet te vermijden lijkt. Hoe van de afbeelding weer een beeld te maken, die de logische relatie beeld/afbeelding doorbreekt? De afbeelding van het beeld is de ontkenning van het beeld, zou de titel van dit werk kunnen zijn. Het verbreken van de logische symmetrie.

Maria van Elk, oktober 1984
bron: Rijksaankopen 1984. Werk van hedendaagse kunstenaars. Uitgave Rijksdienst Beeldende Kunst, Den Haag-Amsterdam 1985. Pagina 103

Zo dichtbij
En toch zo onbereikbaar
De maan die zich spiegelt in de rivier

Kees Haafkens naar aanleiding van Too much pressure

De achterzijde van de kaart met speciale postzegels

Deze kaart gaat vergezeld van een serie van vijf postzegels. De vijf unieke afbeeldingen zijn genomen uit de serie litho's Binnenstebuiten gekeerde cirkels, Maria van Elk 1980

Binnenstebuiten gekeerde cirkels
Litho 1980
Oplage

Foto: John Stoel
Tentoonstelling in Galerie Magazijn, Groningen (1981)

 

collecties
Stedelijk Museum Amsterdam
Fries Museum, Leeuwarden
privécollecties
Mels Crouwel, Maria van Elk, Peter van Ingen, Frans Spruyt, Gerrit Oorthuys, Martien & An de Voigt

publicatie
Voor Rento - de collectie grafiek van Rento Brattinga. Tekst Pietje Tegenbosch. Uitgave Steendrukkerij Amsterdam - Fries Museum Leeuwarden (2001).

 

Het eigen vak wordt voortdurend herontdekt doordat iedere kunstenaar met een eigen probleem aan komt. Brattinga memoreert een project met Maria van Elk. Van Elk kwam bij Brattinga met het idee een steen te breken en met de brokstukken te gaan drukken, een effect dat ook wel voorkomt in het werk van de Amerikaanse kunstenaar Robert Rauschenberg. De gebroken stukken wilde ze afdrukken. Bij zo'n voorstel van een kunstenaar begint het creatieve werk van de drukker.
“Toen ben ik met Maria mee gaan denken en na overleg besloot ze om een volmaakte cirkel te tekenen op de steen en het Japanse papier waarop ze de afdruk wilde hebben te verkreukelen. Gelukkig heeft Maria de steen heel gelaten en betekend. Daarna hebben we het papier waarop de afdruk van de cirkel stond gedrukt, mishandeld en als prop
onder de pers doorgedraaid, met veel zuchten en steunen. Daarna werd de prop weer uitgevouwen tot een mooi vierkant, en had je weer allemaal frag­menten. Het resultaat was een succes, precies wat ze wilde. Je leert van kunstenaars door te kijken naar wat ze willen en dan te bedenken hoe je daar op kunt voortborduren. Zo ga je zelf ook weer op avontuur."

bron: Voor Rento - de collectie grafiek van Rento Brattinga. Tekst Pietje Tegenbosch. Uitgave Steendrukkerij Amsterdam - Fries Museum Leeuwarden (2001). Pagina 27/160-28/160

Maria van Elk & Coosje van Bruggen voor de litho Een zuivere cirkelvorm 18 keer gedrukt op gekreukeld papier ( Too much pressure ) bij de opening van de expositie tekenen 1973-1980, Stedelijk Museum Amsterdam

Foto archief Maria van Elk


Too much pressure (rechts) in een zaal van het Stedelijk Museum Amsterdam tijdens de expositie tekenen 1973-1980.

Too much pressure (links) en Vergroting - Verkleining (rechts) in een zaal van het Stedelijk Museum Amsterdam tijdens de expositie tekenen 1973-1980.

 

  

Vier diagonalen op gekreukeld papier (1979)
Collectie An en Martien de Voigt
 		 12 Diagonalen in geel, grijs en blauw (1979)
Collectie Coosje van Bruggen en Claes Oldenburg, New York